Projekt, który jest obecnie opiniowany - jak zaznaczono w uzasadnieniu - jest reakcją komisji na petycję skierowaną do sejmu przez osobę fizyczną, wskazującą na brak przejrzystości w przepisach dotyczących rozpatrywania skarg kasacyjnych przez Sąd Najwyższy. Komisja uznała, że jest to zasadne.
Cel - merytoryczne rozpoznawanie
W uzasadnieniu podkreślono, że celem opracowywanej regulacji jest umożliwienie merytorycznego rozpoznania przez SN każdej dopuszczalnej pod względem formalnym skargi kasacyjnej, bez wstępnej kontroli w postaci tzw. przedsądu.
Jak zaznaczono, w przypadku merytorycznego rozpatrywania skarg kasacyjnych jedynym dopuszczalnym rozstrzygnięciem, gdy Sąd Najwyższy uzna skargę za zasadną, powinno być uchylenie zaskarżonego orzeczenia i przekazanie sprawy do ponownego rozpatrzenia właściwemu sądowi.
Przedsąd - przesłanki o charakterze ocennym
W ocenie komisji instytucja przedsądu budzi wiele zastrzeżeń. Spośród czterech przesłanek przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania, wymienionych w przepisie - jak uzasadniła - aż trzy posługują się zwrotami o charakterze ocennym, a przez to stwarzającymi ogromne pole do swobodnej, a wręcz arbitralnej interpretacji.
- O tym, czy przesłanki te są spełnione, decyduje jednoosobowo sędzia SN, orzekając o przyjęciu lub odmowie przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania przez Sąd Najwyższy, a orzeczenie takie nie wymaga pisemnego uzasadnienia. Tak więc sędzia taki dysponuje ogromną i niekontrolowaną w żaden sposób władzą, wydając na posiedzeniu niejawnym postanowienie o przyjęciu lub o odmowie przyjęcia skargi. To postanowienie nie podlega zaskarżeniu - dodano.
Nadmierne uprawnienia sędziego
Zdaniem autorów projektu, sędzia w tym zakresie ma nadmierne uprawnienia.
- Praktyka SN potwierdza, że ta sama skarga kasacyjna może być diametralnie różnie oceniana przez różnych sędziów. W licznych przypadkach Sąd Najwyższy oddala skargi kasacyjne, poddając je zarazem zdecydowanej krytyce, mimo że zostały one wcześniej przyjęte do rozpoznania w drodze przedsądu, co wskazuje na to, że skład orzekający merytorycznie nie zgadza się z poglądem sędziego, który postanowieniem orzekł o przyjęciu takiej skargi do rozpoznania - dodano.
Przesłanki dopuszczalności skargi - restrykcyjne
W uzasadnieniu zaznaczono też, że przesłanki dopuszczalności skargi kasacyjnej są obecnie wystarczająco restrykcyjne, a przy tym sformułowane jasno.
Po wejściu w życie projektowanej ustawy skargi kasacyjne byłyby rozpatrywane przez Sąd Najwyższy w składzie trzyosobowym.
Sąd Najwyższy
Potrzebujesz WIĘCEJ wiarygodnych informacji o zagadnieniu Sąd Najwyższy? Sprawdź, co jeszcze na ten temat znajdziesz w LEX.
LEX Search – nowa wersja wyszukiwarki LEX z elementami sztucznej inteligencji. Chcesz łatwiej i szybciej znaleźć właściwe dokumenty?
Sprawdź, co zyskasz dzięki LEX Search >>
